Giriş
Fetal nörolojik gelişim, gebeliğin erken dönemlerinde başlar ve bebeğin beyin ve sinir sistemini oluşturan yapıların gelişimini kapsar. Bu dönemde beyin, omurilik ve diğer sinir dokularının oluşumu gerçekleşir. Ayrıca, bebeğin beyin loblarının ve diğer anatomi yapılarının gelişimindeki ayrıntıları incelemek için nörolojik anatomiyi anlamak son derece önemlidir. Beyin sapı, serebellum, ventrikülleri ve beyin zarları gibi yapıların gelişimi, fetal nörolojik anatomisinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Nörosonografi sırasında bebeğin beyni (22 haftalık)
Nörosonografi / Nörosonogram İle Bebekteki Beyin Anomalileri Ve Gelişimsel Defektlerin Saptanması
- Fetal nörosonografi, gebeliğin erken dönemlerinden itibaren fetal beyin gelişimini inceleyen önemli bir tanısal incelemedir. Bu tanısal test, fetal nörolojik anomalilerin erken teşhisi ve tedavi planlamasında önemli bir rol oynar. Ayrıca fetal nörolojik gelişimdeki normal değişiklikleri değerlendirmek ve olası risk faktörlerini belirlemek amacıyla da kullanılır
Nörosonografinin Temel Prensipleri
- Nörosonografinin temel prensipleri, fetal beyin ve omuriliğinin detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlayan bir ultrasonografi yöntemidir. Bu prensipler arasında santral sinir sisteminin normal anatomisi, beyin ventriküllerinin ve lateral ventrikülün genişliği, serebellum biçimi ve boyutu ve baş çevresi ölçümleri yer almaktadır. Ayrıca, nörosonografi ile fetal beynin vasküler yapısının ve kan akımının değerlendirilmesi de temel prensipler arasındadır. Bu yöntem, uterusun dışından fetal beyin ve omurilik anomalilerini tespit etmek için güvenilir ve invaziv olmayan bir görüntüleme tekniği olarak önemli bir rol oynamaktadır.
Fetal Nörosonografi Teknikleri Nelerdir?
- Fetal nörosonografi teknikleri, ultrasonografi cihazının kullanımıyla gerçekleştirilir ve genellikle abdominal veya transvajinal yaklaşımlarla yapılır.
- Abdominal yaklaşımda, fetusun beyni genellikle 2. trimesterde detaylı olarak görüntülenir.
- Transvajinal yaklaşım ise genellikle erken gebelik döneminde kullanılır ve daha detaylı görüntüler elde edilmesini sağlar.
- Ayrıca, renkli Doppler ultrasonografi kullanılarak fetal damarlanma ve kan akımı değerlendirilir.
- Bu tekniklerin dikkatlice uygulanması ve deneyimli bir ekip tarafından yorumlanması, fetal nörolojik anomalilerin doğru bir şekilde tespit edilmesine yardımcı olur.
- “Standart Nörosonografi” aslında 2.trimester detaylı ultrason muayenesinin vazgeçilmez parçasıdır. Nörosonografi 2 aşamada uygulanır:
- Standart nörosonografi
- Daha önce belirlenmiş / standart kesitler alınarak beyin ve sinir sistemi incelenir.
- trimester detaylı ultrason muayenesinden başlayarak, 2.trimester ve 3.trimester detaylı ultrason muayenelerinde oluşan ve gelişen beyin ve vertebra ile birlikte bakılan kesitler ve incelenen yapılar artmaktadır.
- İleri nörosonografi
- Bazı özel durum ve şartlarda (listeye bakınız), standart nörosonografideki kesitler dışında ilave açılardan beyin dokusu incelenir. Şüpheli durumlarda veya tanıyı teyit etmek amacıyla ayrıca fetal MR (manyetik rezonans) görüntülemeye de başvurulur.
- Standart nörosonografi
İleri Fetal Nörosonografi Endikasyonları*
- Rutin ultrason taramada MSS veya vertebrada anomali şüphesi
- NT muayene sırasında MSS veya vertebrada anomali şüphesi
- Ailede kalıtsal MSS veya vertebra anomalisi öyküsü
- Önceki gebelikte fetal beyin veya vertebrada komplike olmuş doğum öyküsü
- Konjenital kalp hastalığı olan fetüs
- Monokoryionik ikizler
- Konjenital intrauterin enfeksiyon şüphesi
- Nörogenezi (beyin ve sinir sistemi gelişimini) etkileyen teratojenlere (ilaç ve etkenlere) maruz kalma
- Önemi bilinmeyen kromozomal mikroarray bulguları
İSUOG’ tan alıntıdır
Normal Fetal Nörosonografi Bulguları
- Normal fetal nörosonografi bulguları arasında beynin ventrikülleri, sulkus ve girusların gelişimi, kraniyal kemiklerin olgunlaşması, beyin sapı ve serebellumun normal görünümü bulunur. Ayrıca, beyincik ve ventriküller arasında uygun sıvı seviyeleri, korpus kallosum'un normal gelişimi ve beyin dokusunun homojen olması da normal bulgular arasındadır. Nörolojik gelişim sürecinin birçok farklı yönünü içeren bu bulgular, fetal nörosonografi uygulamalarında sağlıklı bir fetal beyin gelişiminin değerlendirilmesi için esastır.
Fetal Nörolojik Anomaliler ve Tanısal Yaklaşımlar
- Fetal nörolojik anomaliler genellikle fetal yaşamının erken dönemlerinde tanımlanır ve tanısal yaklaşımlar bu durumda oldukça önemlidir. Bu anomaliler arasında myelomeningosel, hidrosefali, beyin anomalileri ve daha fazlası bulunur. Bu durumlar nörosonografi ile değerlendirilir ve tanınır.
- Özellikle ultrason teknolojisindeki gelişmeler ve 3.trimester detaylı ultrason muayeneleri ile birlikte geç dönemde ortaya çıkabilen kanama ve sekellerin olduğundan daha sık saptanabileceği anlaşılmıştır.
- Tanısal yaklaşımların doğru bir şekilde yapılabilmesi için dikkatli ve detaylı bir ultrason incelemesi gereklidir. Bu inceleme sayesinde, fetal nörolojik anomalilerin erken dönemde tanınması ve doğru tedavi seçeneklerinin belirlenmesi sağlanacaktır.
Nörosonografi ile Değerlendirilen Anomaliler
- Nörosonografi ile değerlendirilen anomaliler arasında en sık görülenler arasında ventriküllerin genişlemesi, serebral kitleler, beyin hipoplazisi, korpus kallosum anomalileri ve omurga anomalileri bulunmaktadır. Bu anomalilerin fetal nörosonografi ile erken tanınması, tedavi planlaması ve prognoz tahmini açısından oldukça önemlidir. Ayrıca, bu anomalilerin doğru bir şekilde sınıflandırılması ve ayrıntılı olarak incelenmesi, klinik yönetim ve aile danışmanlığı için esaslı bir adımdır.
- Nörosonografi ile değerlendirilen anomalilerin tanısal ve klinik yaklaşımları, belirtilerine göre farklılık gösterebilir ve bu nedenle detaylı bir inceleme gerektirir. Bu inceleme süreci, gelişmiş teknolojik imkanların kullanımını gerektirmektedir. Yoğun bir şekilde kullanılan ultrasonografi ve manyetik rezonans görüntüleme gibi yöntemler, sıklıkla tercih edilir. Ayrıca, bu yöntemlerin sonuçları ciddi bir şekilde analiz edilerek, uzmanların genel bir resmi elde etmesi mümkün olabilir. Bu durumda, hastanın durumu ve uygun tedavi seçenekleri hakkında daha net bir fikir edinilebilir.
Fetal Nörosonografi ve Genetik Danışmanlık
- Fetal nörosonografi, genetik danışmanlık açısından önemli bir rol oynar çünkü doğumsal anomali riskinin belirlenmesinde ve ailelere bilgi sağlanmasında yardımcı olabilir. Ultrasonografik bulguların genetik danışmanlık sürecinde nasıl kullanılacağının anlaşılması, ailelere hastalık risklerini ve genetik test seçeneklerini anlatmak için çok önemlidir. Fetal nörosonografi, genetik danışmanlık sürecinde, ailelere müdahale seçenekleri hakkında bilgi verirken, olası genetik sendromlar veya hastalıklar konusunda da uygun tavsiyelerde bulunulmasına yardımcı olur.
Fetal Nörosonografi Uygulamalarında Güncel Teknolojiler
- Fetal nörosonografi uygulamalarında güncel teknolojiler, gelişmiş ultrason cihazları ve yüksek frekanslı transdüserler gibi son teknoloji ekipmanların kullanımını içermektedir. Bu teknolojiler, fetal beyin anomalilerini daha hassas bir şekilde tespit etme imkânı sunmakta ve erken tanıya katkıda bulunmaktadır.
- Ayrıca, 3D ve 4D ultrason görüntüleme teknikleri sayesinde, fetal nörolojik yapılar daha detaylı bir şekilde incelenebilmekte ve bu da tanısal doğruluk oranını artırmaktadır.
- Doppler ultrasonografi de güncel teknolojiler arasında yer almaktadır ve fetal beyin kan akımı değerlendirmesinde kullanılarak intrauterin gelişim geriliği gibi durumların erken tanısına yardımcı olmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Muayenede Görüntüleri Alabilir Miyim? Başka Ne Alabilirim?
- Evet, tabii ki. Muayene odasından çıkmadan görüntülerinizi ve ilgili videoları alabilirsiniz. Ayrıca ayrıntılı ultrason raporunuzun basılı ve elektronik bir kopyasını ve eve götürmeniz için bazı yüksek kaliteli renkli çıktılar da alacaksınız!
Dokümanlar:
First-trimester fetal neurosonography: technique and diagnostic potential