Giriş
Erken gebelik haftalarından itibaren pek çok fetal anomaliyi dışlamayı amaçlayan 10. haftadaki en erken anomali taramasıdır. Bu haftalarda bebeğin sağlık kontrolü için 3D ultrason teknolojisi kullanılabilir. Özellikle NIPT öncesi, bebeğin yapısal bir sorun taşımadığından emin olmak için uygun bir zamandır.
Görsel notu: 10 haftalık bir fetüsün boyutu (CRL: 33 mm)
10. Hafta Muayenesi
- 10. hafta gebelik muayenesi, bebeğin olası yapısal anomalilerinin değerlendirildiği, mümkün olan en erken aşamadaki detaylı ultrason muayenesidir.
- Bilimsel çalışmalar, ense sıvısı artışı, cilt ödemi, hidrops ve hidrotoraks gibi 8-10 haftalık erken anöploidi belirteçlerinin, hem kromozomal hem de yapısal anormallik riski taşıyan fetüsleri tanımlamada değerli olduğunu göstermektedir.
- Non-invazif prenatal test (NIPT) öncesi detaylı ultrason muayenesi için en iyi zaman 10. haftadır.
- Bir çalışmada, NIPT taraması yaptıran ileri yaş gebelerin yaklaşık %16’sında, doğum öncesi bazı yanlış uygulamalar nedeniyle (fetüste anomali - %2,9; gebelik haftasını yanlış hesaplama - %5,4; çoğul gebelik - %1,4; canlı olmayan gebelik - %6,5) NIPT testlerinden yeterince verim alınamadığı ve daha farklı uygulamaların yapılması gerektiği belirtilmiştir.
- 10. haftada gelişmiş 3D (3 boyutlu) ultrason teknolojisi ile detaylı değerlendirme yapılır.
- Tarama testinin sonuçsuz kalması veya ultrason muayenesinde istenen sonuçların elde edilememesi durumunda, mutlaka bir kontrol muayenesi yapılmalıdır.
10. Hafta Muayenesinde Değerlendirilebilen Anomaliler
- Akrani (Kafa-beyin anomalisi) (1. trimesterde 1:1.000 sıklıkta)
- Spina bifida (Omurga anomalisi) (1:2.000)
- Alobar holoprozensefali (Kafa-beyin anomalisi) (1:1.300)
- Ensefalosel (Kafa-beyin anomalisi) (1:5.000)
- Kol, el, bacak veya ayak yokluğu (Uzuv anomalisi) (1:2.000)
- Karaciğer ile birlikte omfalosel (Batın ön duvar anomalisi) (1:3.500)
- Gövde sapı (body-stalk) anomalisi (Batın ön duvar anomalisi) (1:7.500)
- Amniyotik bant sendromu ve uzuv-vücut duvarı (limb-body-wall) kompleksi (Batın ön duvar anomalisi) (1:7.000)
- Sirenomelia (Uzuv anomalisi) (1:60.000)
- Kloakal ekstrofi (Batın ön duvar ve idrar yolları anomalisi)
- Erken fetal hidrops (Vücut boşlukları ve ciltte sıvı birikimi)
- Artmış cilt altı ödem
- Hidrotoraks (Göğüs boşluğunda sıvı)
- Yapışık ikizler (İkiz anomalisi) (Monokoriyonik ikizlerin %1’i)
- TRAP sekansı (İkiz anomalisi)
- Hipoplastik sol kalp defekti (Kalp anomalisi)
- Mesane ekstrofisi (Böbrek ve idrar yolları anomalisi)
Görsel notu: Bebeğin sağlığını 10. haftada kontrol etmek için 3D ultrason kullanılabilir. (transvajinal US görüntüsü)
Sorularınız
10. Hafta Taraması Benim İçin Uygun mu?
- Pek çok gebe, gebeliklerinin ilk haftalarında bebeklerinin sağlığı konusunda endişe duyar. Bunun çeşitli nedenleri olabilir, en sık rastlanan durumlar şunlardır:
- Daha önce düşük yaşamış olmak
- Tüp bebek hamileliği
- Farkında olmadan ilaç veya alkol gibi maddelerin kullanımı
- Folik asite zamanında başlayamamak
- Şiddetli hastalık geçirmiş olmak veya kronik hastalığının olması
- Kanama
- Sağlıksız beslenme
- Gebelikte sık görülen şikayetlerin/belirtilerin (bulantı, kusma, halsizlik…) aniden kesilmesi
- 10. hafta muayenesi, mümkün olan en erken aşamada NIPT yaptırmak isteyen gebelere yönelik bir muayenedir.
- Yapısal anomaliler NIPT ile saptanamaz.
NIPT'yi 12-14. Haftaya Ertelemeli ve Rutin NT Taramamdan Sonra mı Yapmalıyım?
- Günümüzde en optimal yöntem, 10. hafta muayenesi sonrası 10-11. haftada NIPT yapmaktır. Bunun amacı, testlerin teknik olarak mümkün olduğunca erken yapılmasını sağlamaktır.
- Fetüs henüz tam olarak oluşmadığından, bazı fetal yapı ve organları 10. gebelik haftasında görüntülemek mümkün olmayabilir ve erken aşamada bazı anomaliler görülemeyebilir. Bu nedenle 10. hafta muayenesinden sonra, daha fazla yapısal anomaliyi dışlamanın mümkün olduğu 12-13. haftalarda erken fetal anomali muayenesi yaptırmanız önerilir.
10. Hafta Taraması ile Erken Fetal Tarama Arasındaki Fark Nedir?
- 10. hafta taraması, NIPT sürecinde büyük yapısal anomalileri dışlayabilen, mümkün olabilen en erken anomali taramasıdır. Amaç, 10. haftada yaşam ile bağdaşmayan yapısal anomalileri dışlamaktır.
- Erken fetal tarama, 12-13. haftalarda gerçekleştirilen kapsamlı bir erken anomali taramasıdır. Organogenezin (bebekte organ gelişimi) tamamlandığı kabul edilir ve fetüste olası pek çok farklı yapısal anomali dışlanabilir.
9. hafta gibi erken bir haftada bile transvajinal ultrason ile fetal eko muayenesi (4 oda görüntüsü, aorta ve pulmoner arter çıkışları) uygun hastalarda mümkündür.